DRAGON FRUITS

DRAGON FRUITS

Dragon fruits sa farma ni Willie Taugader

(September 23, 2013-         Lunes-Ang script na ito ay  sinulat ni Alih S.  Anso para sa Usaping Agrikultura, isa sa segment o bahagi ng programang Bantay Bayan (5:00-6:30 umaga-Lunes Sabado) , ang   Host ay si Ms. Lucy Duce)

 (PLAY-INTRO-USAPING AGRIKULTURA)

LUCY: Magandang umaga   Kaka Alih. Kumusta ang iyong malamig na umaga? Bago o luma ang ibabahagi mo sa amin?

ALIH: Hahahaha..   Brand new, o bago dahil di ko pa nakita ang puno nito, prutas lang ang natikman ko, sa Jogyakarta, Indonesia, sa isang 5 star na restaurant at hotel na Garuda hotel…..

LUCY: Kong ganoon Kaka, dapat talagang tutukan naming yan, ano bay an prutas o gulay?

KAKA ALIH: GREET MO NA AKO NG Good morning din Lucy, magandang umaga,    sa mga kapatid na magsasaka, sa mga mag-uuma, su manga tali-awid, at sa mga kapatid na nanampalataya sa Islam, ang mga kapatid na Muslim,  asssallamu alaikum warahamatulahi wabarakatuh.  

Dragon fruits na nasa paso

This morning makinig ng maigi, dahil talagang bagong tanim sa Upi itong tatalakayin natin, maaring di pa nila nakita itong tanim, yes tulad ko  bunga lang ang nakita natin.

But sa lugar ni Apo Marcos, ipinagdiriwang na ito bilang fruit festival, tinagurian ng mga taga Ilocos na  Saniata Dragon Fruit Festival.

Yes bago sa  pandinig natin itong dragon fruits. Ang Dragon Fruit ay kilala sa local na tawag na Saniata.

Ito ay ‘vine-like species’ ng cactus na nabubuhay sa maulan ngunit may mainit na klima. Nagmula ito sa South America at unang ipinakilala sa Asya sa bansang Vietnam. Sa kasalukuyan, itinatanim na ito sa Thailand, Malaysia, Taiwan at sa Pilipinas.

laman ng Dragon fruits

Hindi pa man ganun katagal na ipinakilala ito sa probinsya ng Ilocos Norte ngunit itinuturing na itong isa sa pinakapaborito ng mga Ilocano hindi lang dahil sa masarap ito kundi dahil na rin sa Therapeutic Properties nito.

Buweno para maging maliwanag ang pagpapaliwanag natin sa Dragon fruits na ito ay may complimants Audio materials mula sa youtube, na naipost ng DOST PCARRD.

(play audio-dragon fruits)

Nagpost ako kahapon sa facebook natin na naghahanap tayo ng kong sino ay may pabili na seedling ng dragon fruits ang marami ang sumago, kaya nakuha natin ang phone ni Si Wilfredo Willie Tabugader, ng Central Plain ng Luzon,  ay isa sa may tanim ng Dragon fruits na nainterview natin, at friend na sa Facebook at handa siyang magbigay ng ayuda o tulong. Ang presyo ng cutting seedling na 8 inches ang haba ay 3 piraso/putol na sanga ay P100 at ipapadala by LBC.

 Bagamat  kakaunti pa ang nagtatanim ng dragon fruit sa mga lalawigan, tulad ng Ilocos, Central Luzon, mayroon antayong farm sa Davao, ditto sa North Cotabato sa Pigcawayan may nabasa na ako si Kagawad Gregorio Saljay III,  ay  tatlong klaseng  kulay ng Dragon Fruits na tanim sa kanilang farm, ito ay yaong  purple, white, yellow.   Ang presyo ng Dragon ngayon sa market ay 150-250 pesos ang kilo.

Sa ngayon ay “on demand” o mabenta  ang Dragon fruits,  isa sa mga dahilan kung bakit mabenta ang bunga nito ay dahil sa paniniwala ng marami na maganda ang benepisyo nito sa kalusugan at katawan.

Ayon sa nalaman ko ang dragon fruit ay nakakagamot kung hindi man ay nakakapigil sa pagkalat ng kanser sa katawan ng tao dahil mga sangkap ito na tiunatawag na free radicals.

Bukod dito, marami din ang naniniwalang nakakabawas sa hypertension at blood sugar ang dragon fruit; at nakakatulong na mapaganda ang paglusaw ng pagkain sa bituka, nakakatulong sa pagpapalinaw ng mata, pagpapatibay ng ngipin at mga buto.

Malaki rin daw ang benepisyo ng dragon fruit sa pagbibigay ng enerhiya sa katawan ng tao, nagpapalambot din ito ng balat, nakakabawas sa kolesterol, nagpapalakas ng resitensya at nagpapabilis sa paggaling ng mga sugat.

Marami ang naniniwala na isang magic fruit ang dragon fruit.  

Pwedeng kainin ng fresh fruits o juice o by products nito, na giangawang alak, vinegar at iba pang product.

Ang Dragon fruits o ibang tawag ay Pitaya ay tumutubo ng maigi sa lugar na regular ang ulan.  100 hangang 800 meeters above sea level, tulad sa Upi.  Gusto nito ang free draining na lupa o clay loam.  Gusto nito ang direktang tinatamaan ng araw.

Ang Pitaya  ay  nasa mababaw ang ugat na nasa lalim na 15-30 cm ang lamang.

 Anmg Dragon fruits ay pamilya ng cactus, itoa y nagmula  sa mala kagubatan ng  Central at South America.

Bilog ang prutas nito, ang ibang variety ay mapula-pula, ang iba ay mala dilaw.  Pinakikinabangan ang bunga, bulaklak, pwede ding gulayin, health products o gamut.

Ang bunga ay umaabot ng isang kilo ang bawat isa. Sa pagtatanim ay madalai din, sa buto at stem cutting. Ang Pagpuputol ng sanga ang madalas na ginagamit sa ngayon na pagtatanim, na umaabot lang ng 2-3 buwan sa nursery at pwede ng itanim sa bukid..

Sa pagtatanim sa bukid, ay kailangan ang poste, (na walong piye ang taas, dahil ibabaon mo ang 2 piye sa lupa) na matibay, halimbawa ay konkreto o di kaya ay matibay na kahoy pwede ditto ang puno ng madre cacao. Ang distansiya ay 3 metro ang layo  at 4 metro  ang linya.   Bawat poste ay 3-4  na tanim  ang  itatanim. Kailangan din nito ang ferlizer na 14-14-14 at ulitin pagkalipas ng 3 buwan.  Kailangan din nito ang pruning o pagbabawas ng sanga, na siya namang magagamit mong tanim para lumapa ang tanim.

Kailangan din g Dragon fruits ang tubig, kaya diligan din ito katulad ng papaya.

Sa pag-aani, malalaman kong hinog na ang bunga sa pagpula ng kulay ng petal nito, at ayon sa Davao plantation, sa unang panahon ng kanilang ani ay sa buwan ng Hunyo hanggang Oktubre , sa pangalawang ani naman ay sa buwan ng December –January.  Ang prutas ay pwede ng pitasin pagkalipas ng 30-50 araw pagkatapos nitong mamulaklak. Ang bunga ay may timbang na 200-1.20 Kg.

Base sa Davao plantation ay naibebenta nila ang prutas sa merkado ng 120-150 bawat kilo. At ang tatlong gulang na dragon fruits ay nakani  sila ng  5-6 tonelada bawat hektarya, na nagkakahalaga ng 720,00 pesos.

Bago tayo magpaalam, may nagtext, “Kaka Alih, si ex Kag Neneng Castro may tanim na dragon fruits”…

Para sa karagdagang kaalaman makipag-unayan sa opisina ng DA,

Sukran si Kaka Alih po to wassallam..

LUCY: Iyan si Kaka Alih  bukas abangan sa ganito ding oras   ang mga kapakipakinabang na ibabahagi sa inyo tungkol sa makabago at epektibong pagsasaka..

(PLAY EXTRO)