Pagkaing Halal, Haram at Makroh

Pagkaing Halal, Haram at Makroh

KASUMBALI (pagkakatay) ng Kambing
Source: http://1.bp.blogspot.com/-E533_X5t4Fw/UO3YiCZdw
LI/AAAAAAAACH0/Wmr2u8pkXcQ/s1600/cruel-halal.jpg

 (September 27, 2013-Biyernes - Script na sinulat ni Alih Anso para sa programang “Buhay –buhay  ” (8:00-9:00 A.M) sa segment na “Gabay Kalusugan at Talalakayang Pampamilya”. Host –Lucy Duce)

(Play- Intro- Gabay Kalusugan  at Talakayang Pampamilya)

LUCY:  Magandang umaga Kaka Alih, 

KAKA ALIH : Magandang umaga din Kapatid na Lucy, at magandang umaga din sa lahat ng nakikinig, at  assallamu alaikum warahmatullahi wabarakatuh, (ang kapayapaan at pagpapala ng Allah Sasaatin  Nawa) naman sa mga kapatid na nanampalataya sa Islam, o sa  mga kapatid na Muslim.

Araw ng Biyernes ngayon, kaya kalusugan o pangangalaga sa katawan  ang ating mga  theme.  At sa umagang ito ang ibabahagi ko ay itong isa mga  natutunan ko sa napuntahan na nating  bansa,  ang bansang Indonesia.

Yes,  ang ibabahagi ko o  pag-uusapan    natin ay mga  pagkain na  makakasama  at makakabuti sa ating  katawan,  but  in the context of Islam o   sa pananaw ng  Islam.

Alam  mo kapatid na nakikinig, sa panahon ngayon, marami na ang naglalagay ng mga “karatula” signage  o nakapaskil na sulat sa kani-kanilang mga restaurant o  karenderia ng salitang “Halal.”   Maging  sa mga paninda o goods  ay may nakatatak na rin  mga  “Halal” at nakasulat pa sa Arabic text.  Ang layunin   nila ay upang hikayatin ang kanilang  mga customers na Muslim, na bumili sa kanilang paninda o  produkto. Magandang layunin subalit ito   ba ay tama?

Napansin  mo ba ito Lucy, itong  mga  naglipanang marking  o signage na “Halal”?

LUCY:  Napansin ko na  rin yan Kaka Ali, kahit dito sa ating  bayang Upi kong minsan ay  may mga tindahan o karenderia na may nakatatak sa tindahan o paninda nilang pagkain na “Halal?”.

KAKA ALIH: Salamat  Lucy at napansin mo  ang  mga  napansin ko, ang mga itatanong ko sa kanila sana , ay maganda sigorong itanong ko na rin sa iyo:  “ano ang  pag-kakaintindi mo sa Halal?

LUCY:  Walang halong karneng baboy,  Kaka  Alih.

KAKA ALIH: Tama ka Lucy, Ganyan din marahil ang kanilang mga sagot.  Matandaan mo ang mga   interbiyu mo sa ilang mangangalakal ng pagkain dito sa Upi, noong dumaang Meguyaya festival  ganyan din  ang kanilang pagkakaalam  sa Halal na pagkain, “walang halong karneng baboy”.

Sa isang banda ay tama sila kasamang Lucy, subalit kinakailangan pa madagdagan ang kaalaman na yan,  dahil pwedeng maging Haram din ang pagkain na walang baboy.   Yes Kapatid,    kahit walang  halong karne ng baboy, langis o dugo  ng baboy  ay pwedeng maging Haram  ang pagkain na yan?

LUCY:  Ha? Papaano yun nangyayari Kaka? Akala ko basta walang halong karneng  baboy ay  Halal na ang pagkain?

KAKA ALIH:  Ganito niyon Lucy/kaibigan, ipapaliwanag ko sa iyo at sa madlang nanonood at nakikinig.. pero may similar pa subject pa akong nakuha, ang sabi basta ang restaturan o karendiria ay Muslim ang may-ari ay Halal ang nilututo. Kong ganito ang situation ang ibig sabihin ba ay pag Kristiyano ay may-ari ng karenderia ay Haram na din ang niluluto?.

Alam mo Lucy, kong minsan ay higit pang masasabing Halal ang niluto o pag-aari ng isang  Kristiyano kaysa Muslim? But generally speaking ang niluto ng Muslim ay Halal, provided alam niya ang kaibhan ng Halal sa  Haram. Dapat malaman natin na mga Muslim at Kristiyano na ang Halal na pagkain ay pwedeng maging Haram, at ang haram ay din a pwedeng maging Halal.

Halimbawa natin ay ang hayop nab aka ay Halal na hayop, but kong hindi ito sinumbali o kinatay ayon sa paraan ng Islam ay magiging Haram na rin ito. Kong ninakaw ang isang hayop, pag alam mo na ninakaw ito at kakainin mo parin ay Haram na rin itong maituturing.

Ayon sa katuruan sa Islam, ang Halal ay pinahihintulutan o pinapayagan o yaong pwedeng kainin ng Muslim (Nanamplataya).  Ayon sa Quran, ang lahat ng malinis na pagkain ay Halal, sa katunayan halos lahat ng mula sa dagat, tanim at hayop ay nabibilang sa Halal, maliban lamang sa mga tinukoy ng Quran.

Alam ba ninyo na sa mga kultura ng mga Bangsamoro na Muslim ang mga tinae, balat ng kinatay na halal na  hayop ay haram din? at ito naman ay naayon din sa katuruan ng Islam.

LUCY:  Nabanggit ninyo  kanina Kaka Ali ang salitang Haram, Ano naman ang ibig sabihin ng sinasabing  Haram na pagkain?

KAKA ALIH: Ang Haram means - ipinagbabawal  o yaong hindi pinapayagang kainin. Ang ilan sa binanggit ng Quran na Haram na pagkain ay ang Halal na hayop na hindi nakatay ayon sa Islam, dugo, baboy, mga hayop na inialay sa mga Bathala at mga nakakalasing na inumin. Kasama din dito ang mga hayop, ibon na carnivorous at ano mang pagkain na nahaluan ng Haram.

Ang mga hayop na nakatira sa lupa ay ipinahihintulot kainin maliban sa ilang uri na ipinagbawal ng Islam at ang mga ito ay ang mga sumusunod:

1. Ang asno na inaalagaan,

2. Ang anumang hayop na may pangil na ginagamit nito sa pagsila, maliban sa hyena.

3. Ang mga ibon, maliban sa mga sumusunod:

a)  Ang mga ibon na may kukong ipinandadagit o ipinansisila. Nagsabi si Ibnu ‘Abbas (RA): “Ipinagbawal ng Sugo ng Allah (SAS) ang lahat ng may pangil na mabangis na hayop at ang lahat ng ibong may kukong ipinaninila.”

b)  Ang mga ibong kumakain ng patay gaya ng agila, buwitre, uwak, at lawin dahil sa dumi ng kinakain ng mga ito.

4. Ipinagbabawal din ang mga hayop na nakapandidiri tulad ng ahas, daga, at mga kulisap (maliban sa balang at tipaklong).

Ang pagkain Haram pag kinain mo ito ay magkakasala ka sa Allah at tiyak na may karampatang parusa mula sa Allah.

Subalit kahit Halal na hayop ay  may parte din ng  katawan nito  ana Haram, pag kinainmo. Ang tanong ay: “Anong parte ng halal na hayop ang hindi dapat kainin ng mga Muslim?

Ang sagot ay: “Ayon sa Hanafi school of thoughts ay 22 ang di dapat kainin sa halal na kinatay na hayop: halimbawa ay ang  guts, intestines o tinae, bladder o bahay tubig, ari ng hayop, daluyan ng dumi, dugo, semilia, ang taba, balat,  anak na nabuo na at iba pa.”

Mayroon pang katuruan sa Islam, na kong pwede ay di dapat kainin ng  mga Muslim ito ang atinatawag na Makrooh.

LUCY:  Ano naman ang  ibig sabin naman ng  Makrooh Kaka Alih ?

KAKA ALIH: Ang Makrooh ay pagkain na hindi kanais-nais o yaong pinaiiwasan. Ito ang pagkain na pinaiiwasan ng Allah at ni Propeta Muhammad dahil maaring makasira sa tao, o dahil mapanganib.

Alam mo ba Noralyn na may pagkain din na tinatawag na  Mashbooh, na ang ibig sabihin ay nagdadalawang isip ka o yaong  hindi sigurado ang pinamulan kong ito ay hindi nahaluan ng  Haram o wala.

Ang katuruan  ng Islam dito ay ang Makrooh at Mahbooh, pag kinain mo ay wala kang kaparusahan, ngunit pag iniwasan mo ito ay may balas o reward kang tatanggapin mula sa Allah.

Inatasan ng Allah ang Kanyang mga lingkod na kumain ng mga pagkaing nakabubuti at ipinagbawal Niya sa kanila ang mga pagkaing nakasasama. Sinasabi Niya (2:172): "O mga mananampalataya, kumain kayo ng mga nakabubuti na itinustos Namin sa inyo.…"

May halimbawa ako sa mga makroh. Makroh ang pagkain ng hilaw na sibuyas, bawang, at anumang tulad nito na may masamang amoy lalo na kung papasok sa Masjid.

Ang sinumang mapipilitang kumain ng pagkaing Haram (ipinagbawal), dahil ikapipinsala ang hindi pagkain nito, ay pinahihintulutang kumain ng makasasapat lamang upang manatiling buhay. Ang nakalalason ay hindi maaaring kainin kailanman.

Ang sinumang mapadaan sa isang taniman at namitas ng bunga sa puno nito o namulot ng nalaglag na bunga at walang anumang bakod na nakapaligid sa pataniman at wala ring nagbabantay; ipinahihintulot sa kanya na kainin ang nasabing bunga ngunit hindi siya magdadala, hindi aakyat sa puno, hindi mambabato ni manunungkit ng bunga, at hindi kakain sa mga nakatipon o nakatumpok na bunga maliban na lamang kung kinakailangan.

Kapatid, sa sususnod…mas lalo nating paiigtingin ang ating ibabahagi sa ating programang buhay buhay sa ating segment na Gabay Pangkalusugan at Talakayang Pampamilya ..

Sukran and Wassallam.

LUCY:  Maraming  salamat Kaka Alih, sa magandang presentasyon na yan, mga kapatid  isa naman  kaalaman,  para  sa ating  mga  Nanay, na  nagluluto  ng mga pagkain, lalo na sa mga may karenderia, na huwag natin  abusuhin  ang pag-gamit ng word na Halal, dahil ito ay may inclination sa paniniwala ng  mga Kapatid na Muslim, o mga kapatid na nanampalataya sa Islam. Igalang ang kanila ang paniniwala ng  ating kapatid, para tayo din ay kanilang igalang.

(Play- EXTRO- Gabay Kalusugan at Talakayang Pampamilya)